Εργασία και χαρά

Παραδοχή: Ζούμε σε μία κοινωνία που σκοπός είναι το ατομικό κέρδος. Ο καθένας ουσιαστικά βρίσκεται σε έναν συνεχή ανταγωνισμό με τα άλλα μέλη της κοινωνίας, έχοντας σαν σκοπό να αποκομίσει μεγαλύτερο οικονομικό κέρδος.

Απο αυτή την παραδοχή πηγάζει πως σε ένα χώρο εργασίας όλοι, εργαζόμενοι και εργοδότες βρίσκονται σε έναν συνεχή ανταγωνισμό μεταξύ τους. Άλλωστε και αυτό ισχύει. Όποιος έχει δουλέψει θα το έχει νιώσει.

Με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία μπορούμε όμως να συμπεράνουμε πως σε έναν χώρο (κοινωνικό ή εργασίας, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση εργασίας) δεν συμφέρει τους εργαζόμενους να είναι ανταγωνιστικοί μεταξύ τους, αλλά να δείχνουν αλληλεγγύη. Αυτό γιατί ενωμένοι μόνο μπορούν να ανταγωνιστούν τον κοινό ανταγωνιστή που λέγεται εργοδότης. Και εξηγώ: αν η κάθε εργαζόμενη μονάδα έρθει σε σύγκρουση με μία άλλη, ο εργοδότης μπορεί άνετα να καταπατήσει κάθε εργατικό «κεκτημένο» (πχ. μπορεί να μειώσει το μισθό, μπορεί να απολύσει κλπ). Με αυτή τη λογική βγαίνει το συμπέρασμα οτι οι εργαζόμενοι πρέπει να δρουν σαν σύνολο και όχι μεμονωμένα Άλλωστε αυτό συμπεραίνετε και απο παραδείγματα σε χώρους εργασίας, όπου η διάσπαση των εργαζομένων οδήγησε σε εργοδοτικές αυθαιρεσίες και σε χειρότερες συνθήκες εργασίας εώς και απόλυση.

Οπότε μένει ο κοινός αντίπαλος που είναι ο εργοδότης. Και γιατί είναι αντίπαλος; Γιατί απλά τα συμφέροντά του σε μία τέτοια κοινωνία διαμορφωμένη με την παραδοχή που τέθηκε, είναι τελείως αντίθετα με αυτά του εργαζόμενου. Και μιλάω για οποιονδήποτε εργοδότη, μικρό ή μεγάλο, φτωχό ή πλούσιο.

Οποιαδήποτε επιχείρηση ενδιαφέρεται για το κέρδος. Καμία δεν λειτουργεί για να προσφέρει στο σύνολο της κοινωνίας παρά μόνο για αυτόν που έχει την επιχείρηση ή γι’ αυτούς (στην περίπτωση που είναι παραπάνω απο ένας). Πέρα απο τις πωλήσεις και διάφορα άλλα τεχνάσματα που θα αυξήσουν τα κέρδη μίας επιχείρησης ο εργοδότης έχει και μερικές απώλειες χρήματος. Μερικά παν στην ΔΕΗ για το ρεύμα, μερικά απο αυτά παν στο πετρέλαιο για θέρμανση ( ή στο φυσικό αέριο) κλπ, ενώ ένα ποσοστό απο τον τζίρο της επιχείρησης πάει στους εργαζόμενους. Για να αυξηθεί η κερδοφορία λοιπόν, θα πρέπει σε όλους τους τομείς όπου ξοδεύονται χρήματα, να υπάρχει μείωση ή και μηδενισμός των εξόδων αυτών. Έτσι απο τη μεριά του ο εργοδότης, στον τομέα των εξόδων για τους εργαζόμενους, θα πρέπει να τα μειώσει ή να τα μηδενίσει. Αυτό γίνεται με διάφορες τακτικές (απλήρωτες υπερωρίες, απλήρωτη εργασία, αντικατάστασή τους με μηχανές κλπ.).

Απο την μεριά του ο εργαζόμενος αν και δουλεύει σε μία ίδια επιχείρηση με τον εργοδότη του, τα συμφέροντά του θα πρέπει να είναι διαμετρικά αντίθετα με του εργοδότη. Άλλωστε αυτό προστάζει και η κοινωνία μέσω της πρώτης παραδοχής. Και αν η μία μεριά, αυτή της εργοδοσίας είναι ο μηδενισμός του εργατικού κόστους, η άλλη μεριά είναι αυτή του εργαζόμενου. Δηλαδή το όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αμοιβή. Αυτό φυσικά πετυχαίνεται με το να περάσει η επιχείρηση στα χέρια των εργαζομένων. (Φυσικά αν και ο εργοδότης δουλεύει και παράγει για την επιχείρηση τότε θα πρέπει λογικά να αντιμετωπίζεται σαν εργαζόμενος)

Φυσικά, όλες αυτές οι κόντρες δεν θα υπήρχαν αν μπορούσε η κοινωνία να εφαρμόσει τον μικρό κανόνα που λέει πως σαν σύνολο προοδεύουμε πολύ περισσότερο απο ότι σαν μονάδες σε συνεχή ανταγωνισμό μεταξύ μας. Τότε η εργασία θα ήταν εργασία (κοινωνικό λειτούργημα) και όχι δουλειά. Μέχρι όμως εκείνο το σημείο (αν έρθει ποτέ), θα υπάρχει πάντοτε ο ταξικός διαχωρισμός στην κοινωνία. Αυτός ο ταξικός διαχωρισμός που το ίδιο το κοινωνικό σύστημα έχει επιβάλει μέσα απο τον ανελέητο ατομικό ανταγωνισμό. Έτσι και εμείς θα πρέπει να σκεφτόμαστε σαν εργαζόμενοι (όντας τέτοιοι) και όχι σαν εργοδότες. Αυτές τις εποχές της κρίσης, υπάρχει μια (επιτυχής) προσπάθεια απο τη μεριά της εργοδοσίας να διατηρήσει τον ίδιο ρυθμό αύξησης κερδών (ή έστω τα κέρδη της). Ανακοινώνονται απολύσεις, μειώσεις μισθών κλπ μέτρα που μόνο αποτέλεσμα έχουν την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων και δημιουργώντας μία τεράστια στρώση ανεργίας. Αυτό που ακούγεται είναι πως πρέπει όλοι μαζί να επωμιστούμε τις απώλειες. Αν όμως σκεφτεί τις απλούστατες πιο πάνω σκέψεις θα καταλήξει στο συμπέρασμα πως απο τη στιγμή που δεν έχουμε μερίδιο όλοι μαζί στα κέρδη, τότε δεν θα πρέπει να έχουμε μερίδιο και στην χασούρα. Δεν είναι κάτι δύσκολο στο να κατανοήσει κανείς σε πoιά κοινωνική τάξη ανήκει. Αρκεί να σκεφτεί σαν εργαζόμενος και όχι σαν αφεντικό.